Florian Marciniak

4 V 1915 – 20 II 1944 r.

Instruktor harcerstwa i wybitny działacz konspiracyjny w okresie II wojny œwiat., pierwszy Naczelnik Szarych Szeregów. Urodził się w Gorzycach k. Czempina w woj. Poznańskim w rodzinie chłopskiej. Ukończył Państwowe Gimnazjum im. Jana Kantego w Poznaniu, w którym uzyskał maturę (1934). W 1935 - 38 studiował prawo na Uniwersytecie Poznańskim, uzyskujšc tytuł mgr praw. W 1938 -39 pracował jako referent w Banku Zwišzku spółek Zarobkowych w Poznaniu.


Od najwczeœniejszych lat należał do harcerstwa. Od roku 1933 był drużynowym 21 Poznańskiej Drużyny Harcerzy oraz pełnił funkcję kierownika wydz. Młodzieży w Komendzie Choršgwi Wielkopolskiej Harcerzy. Jego drużyna stawała się coraz lepsza, aż w roku 1939 reprezentowała Choršgiew Wielkopolskš na obozie w Rumuni. Był jednym z najmłodszych harcmistrzów (1938). Brał udział w wielu obozach, kursach i zlotach. W latach 1937 - 1938 pełnił funkcję zastępcy komendanta Harcerskiej Szkoły Instruktorskiej w Górkach Wielkich koło Skoczowa (jej komendantem był Aleksander Kamiński). Latem 1939 przebywał z wycieczkš we Francji: jednym z ostatnich pocišgów wrócił do kraju. Z chwilš wybuchu wojny pracował w Pogotowiu Harcerzy w Poznaniu. Po ewakuacji wojska i władz z miasta przedostał się 8 wrzeœnia 1939 do Warszawy, gdzie został komendantem Wojennego Pogotowia Harcerzy. 27 IX został powołany na stanowisko Naczelnika Harcerzy. Był twórcš i organizatorem Szarych Szeregów. Stał zdecydowanie na stanowisku, że władza ZHP znajduje się w kraju. Od poczštku okupacji uważał, że wojna będzie trwała długo i dlatego należy nastawić się na działalnoœć długofalowš, planowš, a eliminować zrywy i nie dopuszczać do improwizacji. Był zdecydowanym przeciwnikiem przerostów organizacyjnych, biurokracji oraz do wprowadzania do prac harcerzy metod wojskowych. Starannie dobierał i przygotowywał kadrę kierowniczš Szarych Szeregów. Umiał zjednać i podporzšdkować sobie osoby znacznie starsze wiekiem i stażem organizacyjnym. Miał wysokš pozycję w kierownictwie podziemnego państwa. Wywarł duży wpływ na program wychowawczy i plany działania tajnej organizacji. Wprowadził w Szarych Szeregach zasadę "wychowania przez walkę" w ramach programu "Dziœ - Jutro - Pojutrze". Podstawowym założeniem programu był udział każdego harcerza w walce w konspiracji („Dziœ”) i równoczesne przygotowywanie się do walki jawnej w okresie powstania („Jutro”) oraz do pracy w wolnej Polsce („Pojutrze”).

W okresie okupacji hitlerowskiej - 26 wrzeœnia 1942 w koœciele œw. Krzyża przy Krakowskim Przedmieœciu odbył się œlub Floriana Marciniaka z Zofiš Broniewskš siostrš Stanisława Broniewskiego (drugiego naczelnika Sz.Sz., przyjaciela Floriana z młodzieńczych lat).

6 maja 1943 roku Florian Marciniak został aresztowany w Warszawie przez funkcjonariuszy poznańskiego gestapo. Przesłuchiwano go w siedzibie gestapo na Alei Szucha w Warszawie. Nie wydał swoich współpracowników. W czasie transportu do Poznania Florian usiłował uciec skaczšc z pędzšcego samochodu w okolicach Sochaczewa - niestety bez powodzenia. Straszliwie zmaltretowany został umieszczony w osławionej katowni poznańskiej - "Forcie VII" w celi nr 66. W celu odbicia Floriana zostało powołane stowarzyszenie Białej Róży, w którego skład weszli m.in. Stanisław Broniewski - Orsza, Eugeniusz Stasiecki - Piotr, Edward Zurn - Jacek, Zygmunt Kaczyński - Wesoły, Adam Borys - Pług, Władysław Cieplak - Miłek, oraz specjalnie dobrany oddział z Grup Szturmowych.

Harcerzom nie udało się odbić swojego przywódcy - 18 lutego 1944 Florian Marciniak został wywieziony do obozu w Żabikowie pod Poznaniem, następnie do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, w którym w dniu 20 lutego 1944 roku został zamordowany. Jego żona zginęła rok póŸniej w obozie koncentracyjnym.