Korzenie ZHR (Feliks Borodzik)

Zwišzek Harcerstwa Rzeczypospolitej powstał dzięki instruktorom, którzy nigdy nie pogodzili się z ateistyczno-socjalistycznym wychowaniem narzuconym Zwišzkowi Harcerstwa Polskiego po roku 1956.
Głównš inspiracjš nasilenia ruchów odnowy harcerstwa był wybór Polaka na Papieża (1978) i Jego Pielgrzymki do Ojczyzny.

Po pierwszej pielgrzymce Jana Pawła II, która wstrzšsnęła polskim społeczeństwem, w sierpniu 1980 roku powstała "Solidarnoœć", a w dwa miesišce póŸniej "niepokorni" instruktorzy utworzyli w Warszawie, wewnštrz ZHP, Kršg Instruktorów Harcerskich imienia Andrzeja Małkowskiego "KIHAM", który postawił sobie za cel przywrócenie ideałów harcerskich.

Na poczštku roku 1981 odbył się VII Zjazd ZHP. KIHAM, zrzeszajšcy około tysišca instruktorów, starannie przygotował wnioski dotyczšce odnowy harcerstwa. Niestety, wszystkie zostały odrzucone. Pomimo tego, jesieniš tegoż roku na krakowskich Błoniach KIHAM zorganizował Zlot Harcerstwa. Było to znaczšce wydarzenie w historii KIHAM, pokazujšce dynamizm wyzwalajšcej się, krępowanej od wielu lat, metody skautowej. Zlot był impulsem aktywizujšcym rozwój pracy "niepokornych" instruktorów i drużyn. Powstały regulaminy stopni i sprawnoœci, przywracajšce wychowawczš metodę skautowš. Rozpoczęto przywracanie tradycji harcerskich przez powrót do œwiętowania rocznic patriotycznych nie uznawanych przez władze komunistyczne (np. 3 V, 11 XI).

W grudniu 1981 roku, po wprowadzeniu przez władze PRL stanu wojennego - ZHP działajšcy pod ideowym przewodnictwem partii komunistycznej (PZPR) był jedynš nie zawieszonš w działalnoœci organizacjš "społecznš". Władze ZHP rozwišzały KIHAM, ale harcerze z "niepokornych" drużyn włšczyli się w organizowanš przez Koœciół pomoc rodzinom osób internowanych.

W połowie roku 1982 w Krakowie powstało pierwsze Duszpasterstwo Harcerskie. Wkrótce cała Polska pokryła się sieciš takich Duszpasterstw. Patronat nad nimi objšł Prymas Polski. Na jesieni "niepokorne" harcerstwo, włšczyło się w sposób niejawny do przygotowywanej "Koœcielnej Służby Porzšdkowej" na drugš pielgrzymkę do Polski Ojca Œwiętego. Harcerska służba od roku 1983 została nazwana "Białš Służbš". Jej przygotowanie wymagało utworzenia sztabów terenowych, które stały się następnie strukturš niejawnego Ruchu Harcerskiego.
We wrzeœniu 1984 krakowskie Duszpasterstwo zorganizowało pielgrzymkę do Rzymu, w czasie której w Castel Gandolfo odbyło się harcerskie ognisko z udziałem Ojca Œwiętego, a następnie Przewodniczšcy Ruchu nawišzał w Rzymie kontakt z ZHPpgK.

Niezależny Ruch Harcerski, zorganizował "Białš Służbę" również w roku 1987 i harcerskš służbę w czasie pogrzebu "Ponurego".

Jesień 1988 - Ruch ujawnił się pod nazwš "Ruch Harcerstwa Rzeczypospolitej". W grudniu 1988, do tworzšcego się przy Lechu Wałęsie Komitetu Obywatelskiego, władze RHR zgłosiły swój akces. Stšd sprawę Harcerstwa podczas "okršgłego stołu" po stronie "Solidarnoœci" reprezentował przewodniczšcy Ruchu. Ze strony działaczy PZPR padło tam stwierdzenie - "harcerstwa to my nie oddamy".

Na poczštku roku 1989 z RHR wyłoniły się: w lutym - Zwišzek Harcerstwa Rzeczypospolitej i w marcu - Zwišzek Harcerstwa Polskiego rok założenia 1918, który do połowy roku 1990 walczył o odnowę całego ZHP. Niestety, mimo poparcia najwyższych władz - bez skutku.

Oba niezależne Zwišzki, w 1992 r., połšczyły się w obecny Zwišzek Harcerstwa Rzeczypospolitej - ZHR, do którego na poczštku 1998 r. dołšczyły œrodowiska Polskiej Organizacji Harcerskiej po jej samorozwišzaniu.